Direnç Nedir ?

Bir devredeki direnç, iletkenden geçen akımın karşılaştığı zorluktur. Mekanik sistemlerde sürtünmeye benzer özellikler gösterir. Direnç birimi ohm (Ω) 'dur. Formülde R harfi ile temsil edilir. Bir elektronik devredeki direnç sembolü iki farklı şekilde ifade edilebilir.

Direnç'in görevi nedir ?

1. Devreden geçen akımı sınırlandırarak belli bir değeri korumak için kullanılır. 
2. Diğer bileşenlerin voltaj bölücü devrenin güç kaynağı voltajı üzerinden çalışmasına yardımcı olmak için kullanılır (yani voltajı azaltmak için). 
3. Hassas devre bileşenlerinin aşırı akıma karşı korunmasını sağlamak için kullanılır.
4. Yük (alıcı) görevi yapmak.
5. Isı enerjisi elde etmek için kullanılabilir.
6. Her devre elemanı belirli bir gerilim aralığında çalışır, belirli bir akıma dayanabilir veya gerektirebilir veya belirli gerilimlere belirli bir tepki verebilir. Devrenin belirli kısımlarına yerleştirilen dirençler, bir miktar elektrik enerjisi kullanılarak devrenin her noktasında gerekli voltaj veya akıma sahip olacak şekilde tasarlanmıştır.

OHM Kanunu 

I = V/ R yada R =V / I yada V = I x R

R = direnç (birimi ohm) , I = akım (birimi amper) V =gerilim (birimi Volt)

Bir örnekle açıklarsak

2 ohm bir direncin üstünden 1 amper akım geçiyorsa bu direncin üstündeki voltaj nedir ?

V = I x R formülünden V = 1 x 2 = 2 volt bulunur.

Ohm-Kiloohm-Megaohm arasındaki ilişkiler

1 KΩ (KiloOhm) = 1000 Ω

1 MΩ (MegaOhm) = 1000 KΩ (KiloOhm)

1 GΩ (GigaOhm) = 1000 MΩ (MegaOhm)

Ek bilgi;

Dirençler seri bağlanıldıklarında değerleri toplanarak

Dirençler paralel bağlandıklarında toplamlarının direnç adetine bölünerek ohmları bulunur.

Direnç Çeşitleri nelerdir ?

1. Sabit dirençler ;

Sabit dirençler kullanılan malzeme cinsine göre üçe ayrılır:

• Karbon Direnç
• Telli Direnç
• Film Direnç

Ek bilgi;

Entegre Direnç;

Birden fazla direncin tek bir paket altına alınarak yapılan dirençtir. Bundan dolayı sıra direnç yada entegre direnç denir.

Smd Direnç;

Yüzey montaj teknolojisi; yüzey montaj elemanlarını devre kartına direkt olarak bağlamak için kullanılan teknolojidir. Delikler vasıtasıyla yapılan eski montaj sitemlerinden değişik bir şekilde bileşenlerin yüzeye montajı yapılır. Yüzey montaj cihazları ( SMD direnç ) küçük, hafif, smd direnç fiyatları ucuzdur.

2. Ayarlı dirençeler ;

• Trimpot

Devre direncinin bir veya birkaç defa ayarlandıktan sonra bu ayar değerinde sabit bırakıldığı yerlerde kullanılan dirençlerdir. İnce uçlu tornavida ile ayar yapılır. Düşük güce sahiptirler ve bu bakımdan elektronik devrelerde sıklıkla kullanılır.

• Potansiyometre 

Devre direncinin çok sık değiştirilmesi gerektiği yerlerde kullanılır. Direnç değerinin değişimi el ile değiştirilmeye müsait ince ayar çubuğu sayesinde yapılır. Tıpkı trimpotlar gibi düşük güce sahiptirler, bu bakımdan elektronik devrelerde kullanılmaya müsaittir. Genellikle cihazların ön paneline monte edilir.

Potansiyometrenin çeşitleri vardır bunlar; Lineer Potansiyometre, Logaritmik Potansiyometre ve Çok turlu potansiyometrelerdir.

• Reosta

Bu tip ayarlı direncin trimpotlar ve potasiyometrelerden ayrılan en büyük özelliği yüksek güçlü devrelerde kullanılabilmesidir . Dolayısıyla üzerinden yüksek akım geçebilir. Direnç ayarı el ile yapılır, ayar yapılan ucu tel üzerinde hareket ettirilerek istenilen değere sahip direnç elde edilir. Ayrıca reostaların ebatları trimpot ve potansiyometrelere göre oldukça büyüktür.

3. Ortam Etkili Dirençler;

Ortam etkili dirençler, ışık etkili dirençler (LDR) ve ısı etkili dirençler (termistörler) olmak üzere ikiye ayrılır.

• Isı Etkili Dirençler   /   Termistör    (NTC, PTC)
• Işık Etkili Dirençler /   Foto direnç (LDR)  

4. Gerilim Etkili Dirençler;

• Varistör

Uçlarına uygulanan gerilim miktarı ile ters orantılı olarak direnç değeri değişen elemanlara varistör denir . Genellikle aşırı gerilimden korunmak veya frekans kaymasını önlemek amacıyla gerilim sabitlemesi istenen rezonans devrelerine yardımcı limitör devrelerinde kullanılır.

Direnç renk kodu hesaplama